İMANLILAR İÇİN KUTSAL KİTAP YORUMU
Yazar
William MacDonald
Bu kitap, Tanrı Sözü’nün zenginliğini açık ve kolay anlaşılır hale getirmek için hazırlanan bir Kutsal Kitap yorumudur. Samimi, saygılı, adanmış ve ilmi bir şekilde yazılmıştır. Kişisel tapınma zamanlarınızda ve grupça yapılan Kutsal Kitap çalışmalarınızda kullanmak için uygun bir seçenektir.
This is a Bible commentary that makes the riches of God’s Word clear and easy for you to understand. It is written in a warm, reverent, and devout and scholarly style. It is a good choice for your personal devotions and group Bible study.
© 1995 by William MacDonald, Believer’s Bible Commentary
Christian Missions in Many Lands, Inc.
PO Box 13, Spring Lake, NJ 07762
USA
— All Rights Reserved —
ESKİ ANTLAŞMA SERİSİ
Yaratılış · Mısır’dan Çıkış · Levililer
Çölde Sayım · Yasa’nın Tekrarı · Yeşu · Hakimler
Rut · 1,2.Samuel · 1,2.Krallar · 1,2.Tarihler
Ezra · Nehemya · Ester · Eyüp
Mezmurlar · Süleyman’ın Özdeyişleri · Vaiz
Ezgiler Ezgisi · Yeşaya · Yeremya · Ağıtlar · Hezekiel
Daniel · Hoşea · Yoel · Amos · Ovadya · Yunus · Mika
Nahum · Habakkuk · Sefanya · Hagay · Zekeriya · Malaki
İÇİNDEKİLER | |
Yazarın Önsözü | 6 |
Editörün Önsözü | 7 |
Resimler, Tablolar ve Haritalar | 9 |
Kitapta Kullanılan Kısaltmaların Listesi | 10 |
Eski Antlaşma’ya Giriş | 11 |
Pentatok’a Giriş | 21 |
Yaratılış | 27 |
Mısır’dan Çıkış | 91 |
Levililer | 151 |
Çölde Sayım | 189 |
Yasa’nın Tekrarı | 227 |
Tarih Kitaplarına Girş | 265 |
Yeşu | 269 |
Hakimler | 295 |
Rut | 327 |
1.Samuel | 337 |
2.Samuel | 369 |
1.Krallar | 401 |
2.Krallar | 443 |
1.Tarihler | 483 |
2.Tarihler | 507 |
Ezra | 541 |
Nehemya | 555 |
Ester | 571 |
Şiir Kitaplarına Giriş | 585 |
Eyüp | 593 |
Mezmurlar | 21 |
Süleyman’ın Özdeyişleri | 297 |
Vaiz | 393 |
Ezgiler Ezgisi | 441 |
Peygamberlik Kitapları’na Giriş | 455 |
Yeşaya | 461 |
Yeremya | 531 |
Ağıtlar | 571 |
Hezekiel | 579 |
Daniel | 627 |
Hoşea | 649 |
Yoel | 663 |
Amos | 671 |
Ovadya | 681 |
Yunus | 687 |
Mika | 695 |
Nahum | 705 |
Habakkuk | 713 |
Sefanya | 723 |
Hagay | 731 |
Zekeriya | 737 |
Malaki | 759 |
Yazarın Önsözü
Kutsal Kitap Yorumu, Mesih İmanlılarının Tanrı Sözü’nün ciddi bir öğrencisi olmasına yardım etmek için hazırlanmıştır. Ancak hiçbir açıklama kitabı, Kutsal Kitap’ın yerini tutamaz. Yapmayı umabildiğimin en iyisi, genel anlamı anlaşılır bir biçimde açıklamak ve okuru daha derin bir inceleme için yeniden Kutsal Kitap’a yöneltmektir.
Açıklama, basit ve teknik olmayan bir dille yazılmıştır. Bilgince ya da derin teolojik içerikler taşımak iddiasında değildir. İmanlıların çoğu Eski Antlaşma’nın (Tevrat ile Zebur) ve Yeni Antlaşma’nın (İncil) yazıldıkları özgün dille-ri bilmezler, ama bu onları Tanrı Sözü’nün pratik yararlarından mahrum etmez. Kutsal Kitap’ı sistematik bir şekilde inceleyen her imanlının gerçeğin bildirisini doğru kullanarak, “Tanrı’ya makbul ve alnı ak bir işçi” olabileceğinden eminim (2Ti.2:15).
Açıklamalar kısa, öz ve esasa yöneliktir. Okur bir bölüm hakkında ihtiyaç duyduğu yardımı almak için sayfalarca açıklama okumak zorunda değildir. Çağdaş yaşamın hızı, gerçeğin sindirilebilir porsiyonlarda servise sunulmasını gerektirmektedir.
Notlar zor bölümlerden uzak durmamaktadır. Birçok durumda hangisinin metne ve diğer ayetlere uyduğuna karar vermeyi okura bırakan alternatif açıklamalar verilmiştir.
Kutsal Kitap bilgisi yeterli değildir. Tanrı Sözü, yaşama pratik bir biçimde uygulanmalıdır. Bu yüzden elinizdeki kitap, Kutsal Kitap ayetlerinin Tanrı halkının yaşamında nasıl uygulanabileceğini önermeye çalışmaktadır.
Kutsal Kitap Yorumu, başlıbaşına bir hedef olarak kullanılırsa yardımcı olmaktan çok zararlı olacaktır; kutsal ayetleri kişisel olarak incelemek ve Rab’bin ilkelerine hemen itaat etmek için kişiyi gayretlendirecekse o zaman amacına ulaşacaktır.
Kutsal Kitap’ın yazılmasını esinleyen Kutsal Ruh’un, Kendi Sözü aracılığıyla Tanrı’yı tanıması için okurun düşüncelerini aydınlatmasını dilerim.
![]() |
Editörün Önsözü
“Yorum kitaplarını küçümsemeyin.” Bu, Emmaus Bible School’daki (şimdi Üniversite) bir Kutsal Kitap öğretmeninin 1950’li yılların sonlarında öğrencilerine verdiği öğüttü. En azından bir öğrenci, bu sözleri otuz yıl sonra hatırladı. Öğretmen, Kutsal Kitap Yorumu’nun yazarı William MacDonald’dı. Öğrenci ise o zamanlar toy bir üniversite birinci sınıf öğrencisi olan editör Arthur Farstad’dı. Hayatında bir tek yorum okumuştu: Harry A. Ironside tarafından yazılmış olan In The Heavenlies (Efesliler). Yeni yetme bir gençken yorumu bir yaz boyunca her gece okuyup bitiren Arthur Farstad yorumun ne olduğunu öğrenmişti.
Yorum Nedir?
Yorum tam olarak nedir ve neden onu küçümsemememiz gerekir? Geçenlerde Mesih İnancı hakkında kitaplar basan ünlü bir yayıncı Kutsal Kitap’la ilgili on beş tür kitap olduğunu söyledi. Bazı insanların, bir yorum kitabının herhangi bir rehber kitap, bir atlas, bir Kutsal Kitap sözlüğünden ne bakımdan farklı olduğunu bilmemeleri şaşırtıcı olmamalıdır.
Bir yorum kitabı, yorum ya da metin üzerinde ya ayet ayet ya da paragraf paragraf yardımcı olacak gözlemlemelerde bulunur. Bazı imanlılar yorum kitaplarına dudak bükerler ve, “Ben sadece vaizin vaazını dinlemek ve Kutsal Kitap’ın kendisini okumak isterim” derler. Bu sözler kulağa dindarmış gibi gelir, ama değildirler. Bir yorum kitabı sadece, en iyi (ve en zor) Kutsal Kitap yorumu olan Tanrı Sözü’nün ayet ayet öğretisi ve bildirisini yayımlar. Ironside’ınki gibi bazı yorumlar, aslında basılmış vaazlardır. Dahası, bütün çağların ve dillerin en iyi Kutsal Kitap yorumları İngilizce’de mevcuttur. Ne yazık ki, çoğu o kadar uzun, o kadar eski, kullanılmayan ve zor bir dildedir ki, normal bir imanlının cesareti kırılır, hatta bunalır. Kutsal Kitap Yorumu bu yüzden kaleme alınmıştır.
Yorum Türleri
Teorik olarak Kutsal Kitap’la ilgilenen herkes bir yorum kitabı yazabilir. Bu yüzden yorum kitapları çok fazla liberalinden çok muhafazakâr olanına kadar değişirler. Bunların arasında bütünüyle farklı fikirler içerenleri de vardır. Kutsal Kitap Yorumu, çok muhafazakâr bir yorum kitabıdır. Kutsal Kitap, Tanrı’nın esinlenmiş ve hatasız Sözü olarak iman ve uygulamada tamamıyla yeterli kabul edilir.
Bir yorum kitabı, çok teknik olandan (örneğin, Yunanca ve İbranice söz diziminin çok ince detaylarından) çok kısa tariflere kadar değişik içerikler taşıyabilir. Kutsal Kitap Yorumu bu ikisinin arasında bir yerlerdedir. Gerekli olan teknik ayrıntılar çoğunlukla dipnotlara konulmuştur, ama zor bölüm ve uygulamalardan söz etmekten kaçınmadan metnin ayrıntılarına ciddi bir şekilde inilmiştir. Sayın MacDonald’ın yazıları yorumda zengindir. Kitabın amacı, sadece sıradan, hiçbir özelliği olmayan Mesih İnanlıları değil, İsa için yanıp tutuşan havariler yetiştirmektir.
Yorumlar, muhafazakâr ya da liberal, Protestan ya da Katolik, İsa Mesih’in barış ve huzurun hüküm süreceği bin yıllık dönemden önce geleceğine inananlar ya da böyle bir şeyin olmayacağına inananlar olmak üzere teolojik kamplar bakımından birbirlerinden farklıdırlar. Kutsal Kitap Yorumu, muhafazakâr, Pro-testan ve Mesih’in hüküm süreceği bin yıllık dönemden önce geleceğine inanan bir çizgidedir.
Bu Kitabı Nasıl Kullanmalı?
Kutsal Kitap Yorumu’nu kullanırken birkaç yaklaşım olabilir. Biz aşağıdaki yaklaşımı mümkün olduğu kadar aynı sırada öneriyoruz:
Gözden Geçirmek – Kutsal Kitap’tan hoşlanıyor ya da onu seviyorsanız, bu kitabın sayfalarını karıştırmak, bütün kitabın tadına şöyle bir bakmak için, biraz oradan biraz buradan okumaktan hoşlanacaksınız.
Belirli Bir Bölüm – Bir ayet ya da bir paragraf hakkında herhangi bir sorunuz veya bir yardıma ihtiyacınız olabilir. Metinde bununla ilgili yere bakın ve iyi bir şeyler bulabileceğinizden emin olun.
Bir Öğreti – Kutsal Yazılar’daki temel antlaşmalar, sünnet ya da tipoloji gibi bir konuyu inceliyorsanız, bunlarla ilgili bölümlere bakın. Bu tür konuların birçoğu için kitabın içinde “arasöz” başlıklı yazılar bulacaksınız. Elinizdeki ciltte bulunan dokuz arasözden başka bir konuda inceleme yapmak için bir “ABC Dizini” kullanabilirsiniz.
Kutsal Kitap Kısmı – Belki topluluğunuz Eski Antlaşma’nın bölümlerinden birini incelemektedir. Her hafta işlenecek olan bölümü önceden okursanız hem kendinizi bu konuda zenginleştirecek hem de bölüm üzerinde tartışma olursa ekleyebilecek bir şeyleriniz olacaktır (Tabii eğer incelemeyi yürüten önder de Kutsal Kitap Yorumu’nu kullanıyorsa. Belki iki farklı yorum kitabı kullanmayı isteyebilirsiniz!).
Kitap’ın Tamamı – Her imanlı için Kutsal Kitap’ın tamamını okuduğu bir gün gelmelidir. Kutsal Kitap boyunca serpiştirilmiş zor metinler bulunmaktadır ve Kutsal Kitap Yorumu gibi dikkatli ve güvenilir bir kitap, incelemenizde size büyük ölçüde yardımcı olacaktır.
Kutsal Kitap çalışması başlangıçta yulaf ezmesi gibi “besleyici ama kuru” olabilir, ilerledikçe “çikolatalı turta” tadı alacaksınız!
Sayın MacDonald’ın otuz yıl önce bana verdiği öğüt, “Yorumları küçümseme” idi. Kendisinin yazdığı Kutsal Kitap Yorumu’nu baskıya hazır hale getirirken çok dikkatli bir şekilde okuduktan sonra ben bu öğüdü bir adım daha ilerletip size “Zevkine varın!” öğüdünü veriyorum.
Resimler, Tablolar ve Haritalar | ||
Resimler | ||
Hezekiel’in Tekerlekli Taht Görümü | 587 | |
Hezekiel’in Tapınağı | 615 | |
İştar Kapısı | 635 | |
Tablolar | ||
Mesih’le İlgili Mezmurlar | 22 | |
Yenilenmeye Giden Yol | 572 | |
Haritalar | ||
Mezmurlar’da Adı Geçen Yerler | 24 | |
Ezgiler Ezgisi’nde Adı Geçen Yerler | 442 | |
İsrail ve Yahuda’nın Peygamberleri | 464 | |
Yeremya’nın Mısır’a Yolculuğu | 562 | |
İskender’in Grek İmparatorluğu | 642 | |
Ptolemiler’in Filist’teki Egemenliği | 643 | |
Selevkoslar’ın Filistin Üzerindeki Denetimi (İ.Ö. 190) | 644 | |
Filistin Üzerindeki Roma Denetimi | 645 | |
Amos: Tanrı’nın Yargıladığı Yerler | 675 | |
Asur İmparatorluğu, İ.Ö. 650 | 688 | |
Mika’da Geçen Coğrafi Kelime Oyunları | 698 |
Kitapta Kullanılan Kısaltmaların Listesi | |||
ESKİ ANTLAŞMA (“Tevrat” ve “Zebur”) | |||
Yar | Yaratılış | Vai | Vaiz |
Çık | Mısır’dan Çıkış | Ezg | Ezgiler Ezgisi |
Lev | Levililer | Yşa | Yeşaya |
Say | Çölde Sayım | Yer | Yeremya |
Yas | Yasa’nın Tekrarı | Ağı | Ağıtlar |
Yşu | Yeşu | Hez | Hezekiel |
Hak | Hakimler | Dan | Daniel |
Rut | Rut | Hoş | Hoşea |
1Sa | 1.Samuel | Yoe | Yoel |
2Sa | 2.Samuel | Amo | Amos |
1Kr | 1.Krallar | Ova | Ovadya |
2Kr | 2.Krallar | Yun | Yunus |
1Ta | 1.Tarihler | Mik | Mika |
2Ta | 2.Tarihler | Nah | Nahum |
Ezr | Ezra | Hab | Habakuk |
Neh | Nehemya | Sef | Sefanya |
Est | Ester | Hag | Hagay |
Eyü | Eyüp | Zek | Zekeriya |
Mez | Mezmurlar (Zebur) | Mal | Malaki |
Özd | Süleyman’ın Özdeyişleri | ||
YENİ ANTLAŞMA (İNCİL) | |||
Mat | Matta | 1Ti | 1.Timoteos |
Mar | Markos | 2Ti | 2.Timoteos |
Luk | Luka | Tit | Titus |
Yu | Yuhanna | Flm | Filimon |
Elç | Elçilerin İşleri | İbr | İbraniler |
Rom | Romalılar | Yak | Yakup |
1Ko | 1.Korintliler | 1Pe | 1.Petrus |
2Ko | 2.Korintliler | 2Pe | 2.Petrus |
Gal | Galatyalılar | 1Yu | 1.Yuhanna |
Ef | Efesliler | 2Yu | 2.Yuhanna |
Flp | Filipililer | 3Yu | 3.Yuhanna |
Kol | Koloseliler | Yah | Yahuda |
1Se | 1.Selanikliler | Va | Vahiy |
2Se | 2.Selanikliler |