15 – Hristiyan

15:1-12 1-12. ayetlerde Yahuda’nın sınırları tanımlanır. Bugün bunları kesin bir biçimde ayrıntılı olarak incelemek neredeyse imkansızdır. Bu, pek çok kişinin neden tüm bu ayrıntıların Kutsal Kitap’a yazılmış olduğu konusunda merakını uyandırabilir. Yanıt elbette, bu ayrıntıların Tanrı’nın gözünde önemli olduklarıdır. Bu ayrıntılar esin yoluyla verilmişlerdir ve zengin ruhsal derslerle dolu olup yararlıdırlar.

15:13-20 14. ayette Kalev’in Hevron’u fethedişi anlatılır. Kalev, Kiryat-Sefer’i tutsak alacak olan kişiye kızını sunmuştur (16. ayet) Kalev’in yeğeni Otniel kenti ele geçiren ve gelini kazanan kişidir (17. ayet). Daha sonra ise İsrail’in ilk hakimi oldu (Hak.3:9). Karısı Aksa, Otniel’i, babasından bir tarla istemesi için ikna etti (18. ayet). “Madem toprakları bana verdin” sözleri, tarlayı Otniel’in istediğini ve aldığını ima etmektedir. Aksa sonra, ülkeyi sulamak için yukarı ve aşağı su kaynaklarını da istedi.

Devir ve Hevron gibi bazı kentler bir kereden fazla fethedilmeliydiler, çünkü Kenanlılar gerilla savaşı yapmaktaydı (10. bölüme ilişin notlara bakınız). Aynı adı taşıyan birden fazla kent olduğuna da dikkat etmeliyiz (Örneğin, Devir).

15:21-63 Yahuda sınırları içindeki kentler, 21-63. ayetlerde sıralanmıştır. Bu kentlerin bazıları, atalar döneminde yaptığımız inceleme nedeniyle bize tanıdık gelmelidir: Hevron (54. ayet) (Kiryat-Arba ve Mamre olarak da adlandırılır), İbrahim, İshak ve Yakup’un iyi bildikleri bir kentti (Yar.13:18; 35:27) ve hepsi de orada gömülmüştü (Yar.23:17-20). Belki de bu yerleri ruhsal sezgi sahibi Kalev için böylesine değerli yapan, bu gerçektir. Beer-Şeva (28. ayet), bu kentin anlamı ‘ant kuyusu’dur, atalar burada çok zaman geçirmişlerdir. Bir yenilenme, tazelenme ve dinlenme yeridir (Yar.21:31; 26:33; 46:1). Yeruşalim (63. ayet), Yevuslular’ın elindeydi. Ancak Davut’un zamanında Yeruşalim’den tamamıyla çıkartıldılar (2Sa.5:6, 7).

Bu kentler Yahuda için zengin bir miras ve imanlarını güçlendirmek için etkili bir uyarıcı sağlıyorlardı. İbrahim, İshak ve Yakup’un Tanrısı, eskiden verdiği sözü yerine getirmek için çocuklarının arasındaydı.

21:32. ayetlerdeki kentlerin sayısı 38’dir. 32. ayet yalnızca 29 kentten söz eder. Bu kentlerin dokuzu mirası Yahuda sınırları içinde bulunan Şimon’a aitti (19:1-9). Bu durumda Yahuda’ya 29 kent kalmaktadır. 33-36. ayetlerde sayılar konusunda benzeri bir sorun bulunur; 15 kent birer birer sayılmıştır, ama belki Gedera ve Gederotayim aynı kentin iki ayrı ismi olabilir. 36. ayet, 14 kentin tamamından söz etmeye ayrılmıştır. ¹

Özellikle son ayete dikkat edin. Kentin üst kısmında bulunan Siyon Dağı, Davut’un zamanına kadar alınmamıştır. Alt kısım Yeruşalim, Yahuda tarafından alınmıştı (Hak.1:8), daha sonra Yevuslular tarafından yeniden ele geçirilmişti (Hak.1:21). Yeruşalim, hem Yahuda’ya, hem de Benyamin’e ait olarak sıralanmıştır (18:28); Yeruşalim, bu iki oymağın sınırında bulunuyordu.

Kutsal Kitap

1 Boy sayısına göre Yahuda oymağına verilen bölge, güneyde Edom sınırına, en güneyde de Zin Çölüne kadar uzanıyordu.
2 Güney sınırları, Lut Gölünün güney ucundaki körfezden başlayıp
3 Akrep Geçidinin güneyine, oradan da Zin Çölüne geçiyor, Kadeş-Barneanın güneyinden Hesrona ve Addara çıkıyor, oradan da Karkaya kıvrılıyor,
4 Asmonu aşıp Mısır Vadisine uzanıyor ve Akdenizde son buluyordu. Güney sınırları buydu.
5 Doğu sınırı, Lut Gölü kıyısı boyunca Şeria Irmağının ağzına kadar uzanıyordu. Kuzey sınırı, Şeria Irmağının göl ağzındaki körfezden başlıyor,
6 Beythoglaya ulaşıp Beytaravanın kuzeyinden geçiyor, Ruben oğlu Bohanın taşına varıyordu.
7 Sınır, Akor Vadisinden Devire çıkıyor, vadinin güneyinde Adummim Yokuşu karşısındaki Gilgala doğru kuzeye yöneliyor, buradan Eyn-Şemeş sularına uzanarak Eyn-Rogele dayanıyordu.
8 Sonra Ben-Hinnom Vadisinden geçerek Yevus Kentinin -Yeruşalimin- güney sırtlarına çıkıyor, buradan Refaim Vadisinin kuzey ucunda bulunan Hinnom Vadisinin batısındaki dağın doruğuna yükseliyor,
9 oradan da Neftoah sularının kaynağına kıvrılıyor, Efron Dağındaki kentlere uzanarak Baalaya -Kiryat-Yearime- dönüyordu.
10 Baaladan batıya, Seir Dağına yönelen sınır, Yearim -Kesalon- Dağının kuzey sırtları boyunca uzanarak Beytşemeşe iniyor, Timnaya varıyordu.
11 Sonra Ekronun kuzey sırtlarına uzanıyor, Şikerona doğru kıvrılarak Baala Dağına ulaştıktan sonra Yavneele çıkıyor, Akdenizde son buluyordu.
12 Batı sınırı Akdenizin kıyılarıydı. Yahudaoğullarından gelen boyların çepeçevre sınırları buydu.
13 Yeşu, RABden aldığı buyruk uyarınca, Yahuda bölgesindeki Kiryat-Arbayı -Hevronu- Yefunne oğlu Kaleve miras olarak verdi. Arba, Anaklıların atasıydı.
14 Kalev, Anakın üç torununu, onun soyundan gelen Şeşay, Ahiman ve Talmayı oradan sürdü.
15 Oradan eski adı Kiryat-Sefer olan Devir Kenti halkının üzerine yürüdü.
16 Kalev, ‹‹Kiryat-Sefer halkını yenip orayı ele geçirene kızım Aksayı eş olarak vereceğim›› dedi.
17 Kenti Kalevin kardeşi Kenazın oğlu Otniel ele geçirdi. Bunun üzerine Kalev kızı Aksayı ona eş olarak verdi.
18 Kız Otnielin yanına varınca, onu babasından bir tarla istemeye zorladı. Kalev, eşeğinden inen kızına, ‹‹Bir isteğin mi var?›› diye sordu.
19 Kız, ‹‹Bana bir armağan ver›› dedi, ‹‹Madem Negevdeki toprakları bana verdin, su kaynaklarını da ver.›› Böylece Kalev yukarı ve aşağı su kaynaklarını ona verdi.
20 Boy sayısına göre Yahudaoğulları oymağının payı buydu.
21 Yahudaoğulları oymağının Edom sınırlarına doğru en güneyde kalan kentleri şunlardı: Kavseel, Eder, Yagur,
22 Kina, Dimona, Adada,
23 Kedeş, Hasor, Yitnan,
24 Zif, Telem, Bealot,
25 Hasor-Hadatta, Keriyot-Hesron -Hasor-
26 Amam, Şema, Molada,
27 Hasar-Gadda, Heşmon, Beytpelet,
28 Hasar-Şual, Beer-Şeva, Bizyotya,
29 Baala, İyim, Esem,
30 Eltolat, Kesil, Horma,
31 Ziklak, Madmanna, Sansanna,
32 Levaot, Şilhim, Ayin ve Rimmon; köyleriyle birlikte yirmi dokuz kent.
33 Şefeladakiler, Eştaol, Sora, Aşna,
34 Zanoah, Eyn-Gannim, Tappuah, Enam,
35 Yarmut, Adullam, Soko, Azeka,
36 Şaarayim, Aditayim, Gedera ve Gederotayim; köyleriyle birlikte on dört kent.
37 Senan, Hadaşa, Migdal-Gad,
38 Dilan, Mispe, Yokteel,
39 Lakiş, Boskat, Eglon,
40 Kabbon, Lahmas, Kitliş,
41 Gederot, Beytdagon, Naama ve Makkeda; köyleriyle birlikte on altı kent.
42 Livna, Eter, Aşan,
43 Yiftah, Aşna, Nesiv,
44 Keila, Akziv ve Mareşa; köyleriyle birlikte dokuz kent.
45 Kasaba ve köyleriyle birlikte Ekron;
46 Ekronun batısı, Aşdotun çevresindeki bütün köyler;
47 kasaba ve köyleriyle birlikte Aşdot; Mısır Vadisine ve Akdenizin kıyısına kadar kasaba ve köyleriyle birlikte Gazze.
48 Dağlık bölgede Şamir, Yattir, Soko,
49 Danna, Kiryat-Sanna -Devir-
50 Anav, Eştemo, Anim,
51 Goşen, Holon ve Gilo; köyleriyle birlikte on bir kent.
52 Arav, Duma, Eşan,
53 Yanum, Beyttappuah, Afeka,
54 Humta, Kiryat-Arba -Hevron- ve Sior; köyleriyle birlikte dokuz kent.
55 Maon, Karmel, Zif, Yutta,
56 Yizreel, Yokdeam, Zanoah,
57 Kayin, Giva ve Timna; köyleriyle birlikte on kent.
58 Halhul, Beytsur, Gedor,
59 Maarat, Beytanot ve Eltekon; köyleriyle birlikte altı kent.
60 Kiryat-Baal -Kiryat-Yearim- ve Rabba; köyleriyle birlikte iki kent.
61 Çölde Beytarava, Middin, Sekaka,
62 Nivşan, Tuz Kenti ve Eyn-Gedi; köyleriyle birlikte altı kent.
63 Yahudaoğulları Yeruşalim’de yaşayan Yevuslular’ı oradan çıkartamadılar. Yevuslular bugün de Yeruşalim’de Yahudaoğulları’yla birlikte yaşıyorlar.

1. Keil ve Delitzsch, Eski Antlaşma’daki bu ve benzeri çok sayıdaki sorunu yazıyı kopya edenlerin hataları olarak görürler (“Joshua” s.163-64.) Göze çarpan ayrılıkların ayrıntılı tartışması için 2.Tarihler’in yorumuna bakınız.