Yaratılış 22

9. İshak’ın Kurban Olarak Sunulması (22. Bölüm)

22:1-10   Belki de Kutsal Kitap’ta Golgota’nın dışındaki hiçbir görüntü buradaki kadar dokunaklı ve etkili değildir; Tanrı’nın biricik, hoşnut olduğu Oğlu’nun çarmıhtaki ölümü hakkında buradaki gibi net bir açıklama içermez. Tanrı, kendisinden oğlu İshak’ı Moriya bölgesindeki bir tepede yakmalık sunu olarak kurban etmesini istediğinde, bu, İbrahim’in imanının karşılaştığı en büyük denenmeydi. Tanrı elbette ki İbrahim’e bunu yapması için izin vermeyecekti; Tanrı insan kurbanlarına daima karşı olmuştur. Moriya, üzerinde Yeruşalim kentinin bina edildiği bir sıra dağdır (2Ta.3:1). Aynı zamanda Golgota’nın bulunduğu yer de Moriya’daydı. Tanrı’nın, “sevdiğin, biricik oğlun İshak” sözleri İbrahim’in yüreğini delmiş olmalıdır. İshak, İbrahim’in mucizevi bir doğum sonucu kavuştuğu eşsiz oğlu, vaat aracılığıyla sahip olduğu evladıydı.

Kutsal Kitap’ta bir sözcüğün ilk kez ortaya çıkması, Kutsal Yazılar boyunca kullanımına ilişkin düzeni belirler. Sevgi (2. ayet) ve “tapınma” (5. ayet) sözcükleri ilk kez burada karşımıza çıkar. İbrahim’in oğluna duyduğu sevgi, Tanrı’nın Rab İsa’ya duyduğu sevginin sönük bir örneğidir. İshak’ın kurban edilmesi tapınmanın eyleminin en belirgin örneğiydi: Kurtarıcı’nın, Tanrı’nın isteğini yerine getirmek için kendisini kurban etmesi…

22:11,12   “İbrahim, İbrahim” Kutsal Kitap’ta bulunan ve iki kez tekrarlanan on isimden ilkidir. Bu isimlerden yedi tanesi Tanrı tarafından insana söylenmiştir (Yar.22:11; 46:2; Çık.3:4; 1Sa.3:10; Luk.10:41; 22:31; Elç.9:4). Diğer üçü ise Matta 7:21; 23:37 ve Markos 15:34’de geçer. Özel önem taşıyan konuları vurgularlar. Rabbin Meleği (11.ayet), Tanrı’ydı (12.ayet).

22:13-15   İshak’ın kurban edilişi, İbrahim’in imanı için en büyük denenmeydi. Tanrı, İbrahim’e oğlu aracılığıyla sayılması imkansız çoklukta bir soy vaat etmişti. İshak o tarihlerde yirmi beş yaşlarında olmalıydı ve bekardı. Eğer İbrahim onu öldürürse, Tanrı’nın vaadi nasıl yerine gelecekti? İbraniler 11:19’a göre, İbrahim oğlunu öldürse bile Tanrı’nın onu ölüler arasından dirilteceğine inanıyordu. İbrahim’in imanı dikkat çekicidir, çünkü o zamana kadar dünya tarihinde kaydedilmiş olan ölüler arasından dirilen biri yoktu. İbrahim’in 22:5’deki imanına da dikkat ediniz: “Tapınmak için oğlumla oraya gidip döneceğiz.” İbrahim önce imanla aklandı (15:6), sonra işleriyle aklandı (bk. Yak.2:21). Kurtuluşu imanı aracılığıyla gelmişti, işleri de imanının gerçek olduğunu kanıtlıyordu. İshak, “Sunu kuzusu nerede?” diye sorduğunda babası şöyle yanıtladı, “Kuzuyu Tanrı kendisi sağlayacak.” Bu vaat 13. ayetteki koç tarafından değil, Tanrı’nın Kuzusu tarafından yerine getirildi (Yu.1:29).

Bu bölümde Mesih’le ilgili iki önemli simge bulunur. Birincisi İshak’tır: Tek oğul, babası tarafından sevilen, babasının isteğini yapmaya razı olan ve ölümden mecazi anlamda geri alınan bir oğul. İkinci simge, koçtur: Bir kişi için masum bir kurban öldü, kanı döküldü ve bütünüyle Tanrı için sunulan yakmalık bir sunuydu. İshak’ın yerine bir koç sağlamakla, “Tanrı kendi yüreğinden esirgemediği şiddetli acıyı İbrahim’in yüreğinden esirgedi.” 11 ve 15. ayetlerde, Eski Antlaşma’nın tamamında olduğu gibi, Rab’bin meleği, Rab İsa Mesih’tir. İbrahim o yere “Rab sağlar” (Yahve yire) (14. ayet) adını verdi. Bu ad, Tanrı’nın Eski Antlaşma’da bulunan bileşik yedi adlarından biridir. Diğer adları şöyledir:

22:16-19   Rab, üzerine ant içecek daha üstün biri olmadığı için kendi üzerine ant içti (İbr.6:13). Tanrı’nın ant içerek onayladığı vaadi, Mesih aracılığıyla diğer ulusların kutsanmasıdır (Gal.3:16). 17. ayetin son kısmında Tanrı vaat ettiği bereketlere daha büyüklerini ekler: İbrahim’in soyu düşmanlarının kentlerini mülk edinecekti. Bunun anlamı, İbrahim’in soyunun, “kendilerine baskı yapanlar üzerinde yetki sahibi olacağıdır. Kentlerin mülk edinilmesinin anlamı, kentin ele geçirilmesidir.” ¹

22:20-24   İbrahim’in, İsmail ve İshak adında yalnızca iki oğlu varken, kardeşi Nahor’un on iki oğlu vardı. Bu durum İbrahim’in, Tanrı’nın göğün yıldızları kadar çok bir soy vaadine ilişkin imanı için ağır bir denemeydi! Bu gerçek, İbrahim’in, uşağı Eliezer’i İshak için bir eş aramaya göndermesine neden oldu (24. bölüm). 22:23’deki geçen Rebeka adına dikkat edin!