LEVİLİLER

Yazar

William MacDonald

Bu kitap, Tanrı Sözü’nün zenginliğini açık ve kolay anlaşılır hale getirmek için hazırlanan bir Kutsal Kitap yorumudur. Samimi, saygılı, adanmış ve ilmi bir şekilde yazılmıştır. Kişisel tapınma zamanlarınızda ve grupça yapılan Kutsal Kitap çalışmalarınızda kullanmak için uygun bir seçenektir.

This is a Bible commentary that makes the riches of God’s Word clear and easy for you to understand. It is written in a warm, reverent, and devout and scholarly style. It is a good choice for your personal devotions and group Bible study.

© 1995 by William MacDonald, Believer’s Bible Commentary
Christian Missions in Many Lands, Inc.
PO Box 13, Spring Lake, NJ 07762
USA
— All Rights Reserved —

Giriş

“Kutsal Ruh’un bize verdiği Tanrı esini olan Kutsal Kitap’ın hiçbir yerinde, Levililer kadar Tanrı’nın mutlak sözlerini içeren bir başka bölüm yoktur. Hemen hemen her sayfada konuşan, doğrudan Tanrı’nın kendisidir; Tanrı’nın lütufkar sözleri, söylendikleri gibi kaydedilmiştir. Bu gözlem, bizi Levililer’i özel bir ilgi ve dikkatle incelemeye yönlendirir.” — Andrew Bonar

I. KUTSAL YAZILAR’DAKİ YERİ

Bir zamanlar, J. N. Darby, imanlıların kutsallıktan usandıkları takdirde sonuçların korkunç olacağı konusunda uyarıda bulunmuştu. Kutsallık, Levililer’in ana konusudur ve bu kitabın birçok Hıristiyan açısından, okunması en zor kitap olduğu kesindir. Eğer buyrukları yalnızca Yahudiler’e ait eski kurban törenlerinin ayrıntıları ve günlük yaşamda kutsallık elde etmek için uymamız gereken yasalar ve putperest halkın arasından çıkıp ayrılmak olarak anlarsak, bereketler elbette sınırlı kalacaktır. Ancak kurbanların her ayrıntısının, Mesih’in kişiliğinin ve işinin mükemmelliğine örnek olduklarını anladığımız takdirde, kitabın üzerinde düşünecek çok şey bulabiliriz. Levililer Kitabı’nı Yeni Antlaşma’daki İbraniler’e Mektup ile karşılıklı ilişki içinde incelemek, alacağınız bereketi çoğaltacaktır.

II. KİTABIN YAZARI

Levililer’in yirmi yedi bölümünün yirmisi ve yaklaşık, diğer otuz beş paragraf şu ifadeyle başlar: “RAB Musa’ya şöyle dedi…” Günümüze kadar Yahudi ya da Hıristiyan olduğunu söyleyen birçok kişi haklı olarak Levililer Kitabı’nın değerini kabul etmiştir. Rabbimiz’in kendisi, Levililer 13:49 ayetine işaret eder (kendisini kâhine gösteren ve bir sunu sunan cüzamlı): “Musa’nın buyurduğu sunuları sun” (Mar.1:44). Ama bugün birçok çevrede Musa’nın yazarlığını inkar eden ya da en azından sorgulayan kişiler bulunmaktadır; yalnızca Levililer Kitabı’nı değil, tüm Pentatok’u Musa’nın yazmadığını düşünürler.

Bizler, geleneksel görüşün yalnızca gerçek değil, aynı zamanda önemli olduğuna da inandığımızdan Pentatok’a Giriş bölümünde, özenle okunması gereken bazı konuları ayrıntılarıyla ele aldık.

III. TARİH

Musa’nın, Levililer’in ve Pentatok’un yazarı olduğunu kabul ederek kitabın Musa’ya, konut kurulduktan sonraki elli günlük süre içinde açıklandığını düşünüyoruz (Çık.40:17). Aynı zamanda İsrailliler Sina’dan henüz ayrılmamışlardı (Say.10:11). Kitabın yazıldığı yıl tam olarak bilinmemektedir, ama İ.Ö. 1450 ve 1410 yıllarında yazıldığı tahmin edilmektedir.

IV. ÖN OLAYLAR VE KONULAR

Levililer’in içeriğini hatırlamanın kolay bir yolu, onu “Levililer” ya da “kâhinler” sözcüğü ile birleştirmek ve sonra kitabın kâhinler için bir el kitabı olduğunu fark etmektir. Mısır’dan Çıkış, çölde konutun kurulmasıyla sona ermişti. Şimdi kâhinler ve Levililer, konutla ilgili kurbanların nasıl sunulacağı konusunda yönlendirilmeliydiler; diğer bazı törenler konusunda bilgilendirilmeleri de gerekiyordu (Örnek, “cüzamlı” evlerin temizlenmesi).

Mısır’dan Çıkış’ta, İsrail’in Mısır’dan kurtarıldığı ve Tanrı’nın özel halkı olarak ayrıldığını görmüştük. Levililer’de, Kutsal Yer’de Tanrı’ya yaklaşabilmek için İsrail’in günah ve kirlilikten nasıl ayrılması gerektiğini görürüz. Kutsallık ordugahın kuralı haline gelmiştir. Hem Eski, hem de Yeni Antlaşma’da Tanrı, halkının kutsal olmasını ister, çünkü Tanrı kutsaldır. İnsan, doğası ve işleri itibarıyla kutsal olmadığı için, bu ciddi bir sorun arz etmektedir. Sorunun çözümü, kan kefaretindedir (Lev.17:11). Eski Antlaşma’da, ilk ve son kez kurban olacak Tanrı Kuzusu’nun gelişini çağrıştıran hayvan kurbanlardan söz edilir; bu konu Yeni Antlaşma’da özellikle İbraniler’de açıklanmıştır.