PAVLUS’TAN

FİLİMON’A MEKTUP

Yazar

William MacDonald

Bu kitap, Tanrı Sözü’nün zenginliğini açık ve kolay anlaşılır hale getirmek için hazırlanan bir Kutsal Kitap yorumudur. Samimi, saygılı, adanmış ve ilmi bir şekilde yazılmıştır. Kişisel tapınma zamanlarınızda ve grupça yapılan Kutsal Kitap çalışmalarınızda kullanmak için uygun bir seçenektir.

This is a Bible commentary that makes the riches of God’s Word clear and easy for you to understand. It is written in a warm, reverent, and devout and scholarly style. It is a good choice for your personal devotions and group Bible study.

© 1995 by William MacDonald, Believer’s Bible Commentary
Christian Missions in Many Lands, Inc.
PO Box 13, Spring Lake, NJ 07762
USA
— All Rights Reserved —

Giriş

“Mektup yazma sanatının küçük bir başyapıt örneği.” — Ernest Renan

“Hepimiz Rab’bin Onisimos’uyuz.” — Martin Luther

I. KUTSAL YAZILAR’DAKİ YERİ

Bazıları Pavlus’un yazdığı bu küçük mektup olmadan da pekâlâ idare edebileceğimizi söyleyebilir. Böyle bir düşünce doğru değildir. Her şeyden önce, Pavlus’un yüreğiyle yazdığı, güvenilir bir mektup olan bu mektubun evrenselliği kabul edilmiştir. Bu bölüm küçük bir cevherdir. Mektup, Romalı yazar Genç Plininin aynı konuda (kaçak köle) bir arkadaşına yazdığı mektupla (dinle ilgili olmayan) sık sık karşılaştırılmıştır. Güzel konuşma sanatı alanının dışında, Pavlus’un mektubu ilk sırayı alır.

Bu küçük mektup, Pavlus’un sevecen yüreğiyle birlikte saygı ve zarafeti nükteyle gösterir. Doğrudan doğruya dinbilimsel bir konu öğretmiyor olsa da, Pavlus’un “benim hesabıma say” buyruğundan dolayı “suçlama” öğretisinin mükemmel bir örneğini oluşturur. Onisimos’un kusurlarının Pavlus’un “hesabına” sayılması ve Pavlus’un ödeyebilecek durumda olması, Onisimos’un çaresiz durumunu gösterir. Bunun gibi, inanlı da günahlarını Rab’bin üstüne yıkar ya da hesabı O’na yazdırır. Rabbimiz bunu ödemeye hazırdır.

Büyük reformcu Martin Luther şöyle yazmıştır:

Burada, Pavlus’un alçakgönüllülükle kendisini Onisimos’un yerine koyuşunu ve efendisine karşı işlediği suçları üstüne alarak Filimon’a yalvarışını görüyoruz. Mesih’in bizim için Baba Tanrı’ya yalvardığı gibi, Pavlus da Onisimos için Filimon’a yalvarır. Benim düşünceme göre hepimiz O’nun Onisimos’uyuz. ¹

II. KİTABIN YAZARI

En olumsuz eleştirmenlerin dışında herkes Filimon bölümünün yazarının Pavlus olduğunu kabul etmektedir. Aslında, Renan bunun güvenilirliğinden o kadar emindi ki; bu, Filimon’a yazılan mektupla yakından ilgili olan Koloseliler mektubunun güvenilirliğiyle ilgili kendi düşüncelerini de sorgulamasına yol açtı.

Filimon çok kısa ve kişisel bir mektup olduğundan, mektupta fazla alıntının olmaması şaşırtıcı değildir.

Dışsal Kanıt

Ignatius, Tertullian ve Origen’in yazılarında Filimon’dan söz edilir ya da alıntılar vardır. Eusebius mektubun, bütün inanlıların (homologoumena) kabul ettiği kitaplardan biri olduğunu söyler. Marcion bunu kendi “kanonuna” eklemiştir ve Muratoryan Kanonu tarafından da kabul edilmiştir.

İçsel Kanıt

Bu kısacık mektupta bile Pavlus kendi isminden üç kez söz etmiştir (ayetler 1, 9, 19). 23 ve 24.ayetler Koloseliler 4:10-17 ile bağlantılıdır. Böylece bu iki mektup birbirinin güvenilirliğini sağlamlaştırır. Bu nedenle içsel ve dışsal kanıtlar birbirini destekler.

III. TARİH

Koloseliler’e gönderilen mektupla aynı zamanda (yaklaşık olarak İ.S. 60 ya da Rabbimizin göğe çıkmasından 30 yıl sonra) gönderilmiştir.

IV. ÖN OLAYLAR VE KONULAR

Mektuptaki hikayeyi anlamak için hikayenin parçalarını ve Pavlus’un Koloseliler’e yazdığı mektubu bir araya getirmemiz gerekiyor. Filimon’un Kolose’de ikâmet ettiği (Kol.4:17; Flm.2) ve Pavlus aracılığıyla Rab İsa Mesih’e iman ettiği (19.ayet) görülüyor. Kölelerinden biri olan Onisimos kaçmıştır (15, 16) ve efendisini soyduğu sanılmaktadır (18).

Kaçak, Roma’ya, Pavlus orada tutukluyken varıyor (9). Bunun Pavlus’un gerçekten demir parmaklıklar arkasındayken mi, yoksa kendi kiraladığı evinde özgür olduğu zamanda mı olduğunu bilemiyoruz (Elç.28:30). Tuhaf olayların olduğu bir zamanda Onisimos kalabalık başkent Roma’da Pavlus ile karşılaşır ve onun öğretişiyle Mesih’e iman eder (10). Zamanla aralarında karşılıklı bir sevgi oluşur (12) ve Onisimos elçiye iyi bir yardımcı olabileceğini kanıtlar (13). Onisimos için en doğru şeyin Filimon’a geri dönüp geçmişin hatalarını düzeltmek olduğu konusunda her ikisi de aynı fikirdedir. Bu nedenle Pavlus bu mektubuyla Onisimos için aracılık eder ve onun tekrar sevgiyle eski konumuna getirilmesi gerektiğini Filimon’a yazar. Bu sırada Pavlus Koloseliler’e de bir mektup yazdı. Tihikos’u postacı olarak görevlendirdi ve Onisimos’u onunla birlikte Kolose’ye gönderdi (Kol.4:7-9).

Bu Pavlus’un en kişisel mektubudur. Timoteos ve Titus’a da mektuplar yazmıştır, ama onlar kişisel haberlerden ve olaylardan çok topluluk uygulamalarıyla ilgilidir.