2 – Hristiyan

B. Süleyman’ın Tapınak İçin Yaptığı Hazırlık, Tapınağın Yapılışı ve Adanması (2-7. Bölümler)

2:1,2 Tapınağın yapımı için hazırlıkları başlatan Süleyman, malzemeleri taşımak için yetmiş bin kişi seçti. Ayrıca taş kesmek için seksen bin, çalışanlara gözcülük etmek için de üç bin altı yüz kişi belirledi.

2:3-10 Sonra Sur Kralı Hiram’dan yardım istemek üzere ulaklar gönderdi. Hiram, Davut’un kraliyet sarayı için sedir tomrukları temin etmişti. Projenin ruhsal önemini tanımladıktan sonra, Süleyman özel olarak işleme oyma ve dokumacılıkta usta birinin Davut’un yetiştirdiği ustayla birlikte çalışmasını istedi. Aynı zamanda gerekli kerestelerin de gönderilmesini rica etti. Süleyman, sağlanacak her yardımın karşılığını cömertçe ödeyeceğini belirtti. Gerçek miktar konusunda farklılık bulunduğu düşünülmektedir ¹.

BELİRGİN FARKLILIKLAR ÜZERİNE ARASÖZ

2.Tarihler’i yorumlarken, bu kitapla 1 ve 2.Krallar’daki bazı anlatımların farklılığına da değinmeliyiz. Bu farklılıkları görmezden gelirsek, okuyucumuza zarar vermiş oluruz. Öte yandan farklılıkları gereğinden fazla vurgularsak, Tanrı sözüne duyulan güveni zayıflatma tehlikesini göze almış oluruz. Niyetimiz kesinlikle böyle davranmak değildir. Bu konuya getirdiğimiz çözüm şudur: Başlıca farklılıkları, tümünü çözümleyemesek bile ortaya çıkarmak. Aynı zamanda bu farklılıkların Kutsal Yazı esinlemesini hiçbir şekilde etkilemediklerini de belirtmek isteriz.

Kutsal Kitap’ın yanılmazlığına ve Tanrı esini olduğuna inanıyoruz.

Sorunları dipnotlarda ele aldık. Bu şekilde birbirine zıt görünen ayrıntıların teknik tartışmaları, yorumun akışını bozmayacak, aynı zamanda bize sorunları kısaca, ama özgürce araştırma fırsatı sağlayacaktır.

Farklılıkların çoğu, yazıları kopya edenlerin hatalarıdır. Eğer yazıcılar yüzyıllar boyunca Kutsal Kitap’ı kopya ederken bazı küçük hatalar yaptılarsa, bu bizi şaşırtmamalıdır. Bugün bile bir kitabı, içinde dizgi hataları olmaksızın yayınlamak hemen hemen imkansızdır.

Şu soru akla gelebilir: “Eğer Tanrı Kutsal Kitap’ın asıl yazarlarını hata yapmaktan engelleyebiliyorsa, o zaman neden yazıcıları hatasız kopya etme konusunda yönlendirmiyor?” Bunun yanıtı elbette, Tanrı’nın bunu yapabileceğidir. Ama O, bilgeliğiyle böyle yapmamayı seçmiştir. Önemli olan nokta, kopya edenlerin hatalarına rağmen (özellikle isimlerin heceleri ve sayılarda), Kutsal Kitap bugünkü biçimiyle Tanrı’nın Sözü’dür. Küçük sorunların hepsi küçük ayrıntılarla ilgilidir ve Kutsal Kitap’ın öğretişiyle ilgileri yoktur. Rab İsa yeryüzündeyken, Eski Antlaşma’nın sözlerini (orijinal yazmaları değil) kullandığını ve bu metni Tanrı’nın sözü olarak anlattığını hatırlamak güvenimizi tazeleyecektir. Aynı şekilde, Kutsal Kitap’ın değerli çevirilerini Tanrı’nın sözü olduklarına güvenerek kullanabiliriz.

2:11-16 Hiram’ın Süleyman’a gönderdiği yazılı yanıt, girişilen işin tarihi bir olay olduğunu belirleyen, içten ve ruhsal bir onay gibi görünüyor. Bu yanıtta Huram-Avi adında kusursuz niteliklere sahip olan bir sanatkarın gönderildiği söyleniyordu. ² Aynı zamanda buğday, arpa, zeytinyağı ve şarap karşılığında Lübnan’dan tomruk göndereceğini de vaat etmişti. Tomruklar Akdeniz üzerinden sallar üzerinde Yafa’ya kadar yüzdürülecek, sonra karadan Yeruşalim’e götürülecekti.

2:17,18 Burada sözü edilen 153.600 yabancı, İsrailliler’in hatalı davranarak öldürmedikleri Kenanlılar’dır. Bu yabancılar şimdi angaryaya zorlanan işçiler olarak çalışmaktadırlar. ³

Kutsal Kitap

1 Süleyman RAB adına bir tapınak, kendisi için de bir saray yaptırmaya karar verdi.
2 Yük taşımak için yetmiş bin, dağlarda taş kesmek için seksen bin, bunlara gözcülük etmek için de üç bin altı yüz kişi görevlendirdi.
3 Sur Kralı Hirama da şu haberi gönderdi: ‹‹Babam Davutun oturması için saray yapılırken kendisine gönderdiğin sedir tomruklarından bana da gönder.
4 Tanrım RABbe adamak üzere, Onun adına bir tapınak yapıyorum. Bu tapınakta hoş kokulu buhur yakıp adak ekmeklerini sürekli olarak masaya dizeceğiz. Sabah akşam, her Şabat Günü, her Yeni Ay ve Tanrımız RABbin belirlediği bayramlarda orada yakmalık sunular sunacağız. İsraile bunları sürekli yapması buyruldu.
5 ‹‹Yapacağım tapınak büyük olacak. Çünkü Tanrımız bütün tanrılardan büyüktür.
6 Ama Ona bir tapınak yapmaya kimin gücü yeter? Çünkü O göklere, göklerin göklerine bile sığmaz. Ben kimim ki Ona bir tapınak yapayım! Ancak önünde buhur yakılabilecek bir yer yapabilirim.
7 ‹‹Bana bir adam gönder; Yahuda ve Yeruşalimde babam Davutun yetiştirdiği ustalarımla çalışsın. Altın, gümüş, tunç ve demiri işlemede; mor, kırmızı, lacivert kumaş dokumada, oymacılıkta usta olsun.
8 ‹‹Bana Lübnandan sedir, çam, algumfç tomrukları da gönder. Adamlarının oradaki ağaçları kesmekte usta olduklarını biliyorum. Benim adamlarım da seninkilerle birlikte çalışsın.
9 Öyle ki, bana çok sayıda tomruk sağlayabilsinler. Çünkü yapacağım tapınak büyük ve görkemli olacak.
10 Ağaç kesen adamlarına yirmi bin kor bulgur, yirmi bin kor arpa, yirmi bin bat şarap, yirmi bin bat zeytinyağı vereceğim.›› ağacı olduğu sanılıyor.
11 Sur Kralı Hiram Süleymana mektupla şu yanıtı gönderdi: ‹‹RAB halkını sevdiği için, seni onların kralı yaptı.››
12 Hiram mektubunu şöyle sürdürdü: ‹‹Yeri göğü yaratan İsrailin Tanrısı RABbe övgüler olsun! Kral Davuta bilge bir oğul verdi; RAB için bir tapınak, kendisi için de bir saray yapacak akıllı ve anlayışlı bir oğul.
13 ‹‹Sana Huram-Avi adında usta ve akıllı birini gönderiyorum.
14 Annesi Danlı, babası Surludur. Altın, gümüş, tunç, demir, taş ve tahta işlemekte; ince keten, mor, lacivert ve kırmızı kumaş dokumakta ustadır. Her türlü oymacılıkta usta olduğu gibi her tasarımı uygulayabilecek yetenektedir. Ustalarınla ve babanın, efendim Davutun yetiştirdiği ustalarla çalışacak.
15 ‹‹Efendim, sözünü ettiğin buğday, arpa, zeytinyağı ve şarabı kullarına gönder.
16 Biz de sana gereken bütün tomrukları Lübnanda keser, deniz yoluyla, sallarla Yafaya kadar yüzdürürüz. Sonra sen tomrukları alıp Yeruşalime götürürsün.››
17 Babası Davutun yaptığı sayımdan sonra, Süleyman da İsrailde yaşayan bütün yabancılar arasında bir sayım yaptı. Yabancıların sayısı 153 600 kişi olarak belirlendi.
18 Bunlardan 70 000’ine yük taşıma, 80 000’ine dağlarda taş kesme, 3 600’üne de işçileri çalıştırma görevi verildi.

1. Süleyman Hiram’a ne kadar ödemişti? 1.Krallar 5:11 ve 2.Tarihler 2:10 farklı miktarlar bildirirler. 1.Krallar, Hiram’ın ev halkına verilen kişisel bir armağandan, 10. ayet ise, Süleyman için ağaç kesen Hiram’ın işçilerine verilen yiyeceklerden söz eder.

2. Huram-Avi’nin annesi kimdi? 2.Tarihler 2:14’e göre, Dan oymağından, 1.Krallar’a göre ise Naftali oymağından bir duldu. Yanıt, annesinin ilk kocasının Naftali oymağından gelen bir Danlı olduğudur; bu nedenle annesinin Naftali oymağından bir dul olduğunu söyleyebiliriz. İkinci kocası Surlu bir adamdı.

3. Tapınak projesinde çalışan kaç gözetmen vardı? Üç bin altı yüz mü (2:18), yoksa üç bin üç yüz mü? (1Kr.5:16). Bu sorunun çözümünde dikkate alınması gereken iki bölüm daha bulunur. 2.Tarihler 8:10, Süleyman’ın işi yöneten iki yüz elli görevlisinin olduğunu yazar. Bu sayıya üç bin altı yüz gözetmeni de (2:18) eklersek, çıkan sayı üç bin sekiz yüz ellidir. 1.Krallar 9:23, Süleyman’ın görevli sayısını beş yüz elli olarak verir. Bu sayıyı 1.Krallar 5:16’da sözü edilen üç bin üç yüz gözetmene eklersek, üç bin sekiz yüz elli rakamını elde ederiz. Bu nedenle tüm görevli ve gözetmen sayısının toplamı, her iki kitapta da aynıdır; yalnızca farklı biçimde sayılmıştır. “Görevliler” ifadesi, askeri ya da politik personeli, “gözetmenler” ifadesi ise, endüstri personelini belirtir (Yöneticiler ya da ustabaşılar).